Hoe ging het verder… …na ‘Mishandeling Hindostaanse Vrouw’ 10

 

 

Treinreizen lijkt zo gewoon…niet in India

 

Ik ben al vanaf 2006 tolk/vertaler, maar hoe dit tot stand is gekomen…oh jee.

Op enig moment had ik een laptop tot mijn beschikking en gooide mijn CV op sociale media, die op dat moment beschikbaar was. Ja hoor, ik werd gebeld door een bedrijf met de vraag of ik een vertaling van iets minder dan honderd woorden wilde doen. De contactpersoon van dit bedrijf was Laxminarayan, voor mij een onuitspreekbare naam. Ik belde Dev op en vertelde over het aanbod, waarop hij zei ‘neem het aan.’ Ik was verbaasd en zei ‘ja maar, ik ben geen vertaler en ik wil dit werk ook niet doen. Ik zie mezelf niet als een typemiep de hele dag achter een laptop zitten.’ Dev vroeg ‘wat wil je dan doen?’ Ik zei ‘ik wil dansen, het is mijn droom van kinds af aan.’ Dev moest hard lachen en zei ‘luister Soedamah, je gaat al richting de vijftig jaar, hoe lang denk je dat je zult dansen?  Neem dit werk aan, kijk hoe het gaat.’ Ik stribbelde tegen en zei ‘dat wil ik niet, mijn besluit staat vast.’ Dev werd een beetje boos, en zei ‘je neemt het werk aan, begrepen?’ Ik zei heel zachtjes ‘ja, is goed.’

Ik belde Laxminarayan op en vroeg of hij het document wilde sturen. Het was een document die vertaald van Nederlands naar Engels vertaald moest worden. Die avond kwam Dev vanuit naar Mumbai om er zeker van te zijn dat ik het document had geaccepteerd. Ik begon te huilen toen ik hem zag, en zei ‘het is zo moeilijk om te vertalen.’ Dev pakte me vast en zie ‘weet je wat, jij vertaald het document en ik kijk het na.’ Ik heb een hele dag over gedaan om iets minder dan honderd woorden te vertalen, dit met huilbuien tussendoor. Dev keek het na, haalde de fouten eruit en zei om het te mailen naar Laxminanrayan. Dat het begin van mijn carrière als tolk/vertaler.

Daarna kreeg ik af en toe documenten van vijfhonderd woorden…toen werden het er steeds meer. Ik werk nog steeds als vertaler, en heb op dit moment meer dan twaalf miljoen woorden vertaald. Ondertiteling van Bollywood films, contracten, medische casussen, website van grote bedrijven…ik werk al vijftien jaar als vertaler.

Niet alleen het vertalen zat in mijn bloed, ik ging ook als freelancetolk aan de slag. Mijn kracht was, ik sprak drie talen vloeien: Nederlands, Engels en Hindi. Mijn leven had niet alleen steeds meer vorm gekregen in India, mijn agenda raakte steeds voller met opdrachten.

De workaholic in mij was tot leven gekomen, vaak werkte ik 24/7, maar Dev bleef mijn mentor die me met raad en daad bijstond als het even nodig was.

Bedrijven in Europa gevestigd die naar India kwamen en een tolk nodig hadden, vonden me. Vertaalbureaus hadden ‘Lolita’ ontdekt. Mijn leven was in een lift terecht gekomen, het ging alleen maar omhoog, maar ook soms een etage lager.

Het mooiste van vertalen vond ik de Bollywood films, jeugd sentiment. Ik heb films vertaald waarin de grootste sterren van Bollywood in hebben gespeeld, de blockbusters. Ik moet wel zeggen, de geheimhoudingscontracten waren niet misselijk. In 2013 kreeg ik van een vertaalbureau een verzoek om een geheimhoudingscontract te tekenen voor een film, die op dat moment een van de duurste films van Bollywood was. Voordat ik mijn handtekening zette, las ik de clausules…niet misselijk. Als ik ook maar zou uitlekken dat ik de ondertiteling van de film vertaalde, dan stond er al een boete op van een paar honderdduizend dollars. Ik heb ondertiteling van de film in alle geheim vertaald, zelfs Dev had ik niet verteld. De Hindostanen onder jullie vragen zich af om welk film het gaat…DHOOM 2. Ik heb van meer dan driehonderd film de ondertiteling vertaald, of het nu films waren die in de bioscopen werden vertoond, of op Netflix. Zo heb ik ook veel medische casussen vertaald, dat ik zelfs bang ben om een paracetamol in te nemen vanwege alle bijwerkingen die er kunnen optreden. Contracten tussen multinationals, ongelofelijk hoe killing de clausules zijn. Ach, ik heb een obsessie voor woorden, ik ben verliefd op woorden. Vertaler zijn is een eenzaam beroep, daar houd ik van.

Ik heb in Mumbai voor een internationaal bedrijf als inhouse vertaler gewerkt. In dat bedrijf leerde ik de Indiase werkcultuur kennen. Het ging er gemoedelijk aan toe, heel menselijk en er heerste altijd positieve vibes. Gewoon geweldig. Ik kreeg steeds minder tijd om met Dev te reizen, maar dat was niet erg. Ik was naar India gekomen voor mijn veiligheid en een prachtige toekomst opbouwen. Toch, miste ik het reizen, op momenten als ik vrij nam sprong ik meteen in een vliegtuig voor een date met Dev, ergens in India of Europa.

Ach, het is niet zo spannend om over mijn leven als vertaler te schrijven…ik ben gewoon een echt typemiep geworden die veel uren achter een PC/laptop doorbreng.

Wel is het spannend om te vertellen dat ik, door mijn werk als tolk/vertaler, in een van de meest elitewijken van Mumbai woonde. Over deze periode vertel ik wel een andere keer.

Dev vroeg of ik met hem meeging naar Ahmedabad (Gujarat), hij moest er zijn voor zaken. Ik was superblij natuurlijk. Dev zei dat hij er een vliegticket voor me klaar zou liggen op de luchthaven. Ik riep ‘nee, ik wil niet vliegen.’ Dev was even stil en zei ‘wat zeg je?’ Ik zei ‘Dev, ik wil niet vliegen.’ Dev zei ‘wil je lopend naar Ahmedabad komen?’ Ik moest lachen en zei ‘no silly, ik pak de trein naar Ahmedabad.’ Dev zei ‘echt niet, je gaat niet met de trein. Een vliegticket ligt klaar voor je op de luchthaven.’ Ik zei ‘Dev, ik ga huilen als ik mijn zin niet krijg. Ik wil met de trein naar Ahmedabad…and that’s final!’  Dev legde zich neer bij mijn beslissing en zei ‘zal ik dan een treinticket voor je regelen?’ Ik zei ‘nee Dev, ik moet het allemaal zelf kunnen regelen.’ Dev zei ‘luister Soedamah, ik weet niet wat je van plan bent, maar ik ben er niet gerust om. Als je het ticket hebt gekocht moet je me laten weten hoe laat je trein zal arriveren in Ahmedabad. Ik stuur auto met chauffeur. Hij zal een bordje met je naam erop vasthouden.’ Ik regelde een treinticket, was erg trots toen ik eindelijk op het treinstation van Mumbai was…eindelijk met de trein reizen. Ik gaf mijn ticket aan een conducteur en vroeg in welk wagon ik moest instappen. Ik kreeg de verrassing van mijn leven…

Bij het kopen van het treinticket had ik Nederland in mijn gedachte, je ging naar een ticketkantoor en kocht een eerste of tweedeklas ticket. Ik kocht een ticket zonder vragen te stellen. De conducteur wees me naar een wagon waar het heel druk was. Ik liep heel voorzichtig heen, bang dat men me omver zou lopen. Ik stapte de trein in, keek om me heen en kreeg de rillingen over mijn hele lijf. Het waren geen individuele stoelen, maar lange houten banken die ik met vier Indiërs moest delen. Het rook er naar gefrituurd eten, en veel reizigers hadden hun kippen bij. Oh mijn god, waar ben ik terecht gekomen. Grote koffers en tassen en kippen in kooien lagen overal bezaaid. Het stonk er…hoe moest ik dit vijf uren volhouden? De stank was iets tussen oude frituurolie en kippenstront. Ik besloot mijn verstand op nul te zetten en het laten gebeuren. Dev stuurde een sms-bericht ´geniet je van de stank en scheten van de Indiase mannen?´ Ik kon zijn sarcasme niet waarderen  en schreef ´ja, ik geniet.´

Vijf lange uren heb ik tussen Indiërs gezeten die al smakkend aten, harde boeren lieten, continue recht in mijn gezicht hoestten, kippen die op hol sloegen omdat ze in paniek raakten van de reis, kinderen die continue huilden. Als of dat niet genoeg was, voelde ik mijn achterwerk niet meer…de harde bank had mijn achterwerk gevoelloos gemaakt. Ik heb vijf uren stokstijf gezeten met een zakdoek voor mijn mond en neus. Iedere keer als een van de mensen die naast me of tegenover me zaten, iets te eten uit hun koffer haalden, vroegen ze me of ik ook wilde. Oh mijn god, ik moest er niet aan denken om hun snacks te eten…ik zou waarschijnlijk ter plekke doodvallen. Of een kind die me de hele tijd zat aan te staren, of me wilde aanraken en ik dacht ´oh nee, nee…alsjeblieft laat het kind me niet aanraken.´ Alles was gewoon niet proper…ik durfde niet eens te ademen.

De trein naderde Ahmedabad en ik was blij, eindelijk. Ik liet alle mensen eerst uitstappen, om maar niet te worden platgedrukt. Ik liep naar de uitgang van het treinstation en zag mijn naam op een bordje. Ik liep naar de chauffeur, en hij zei ´miss Lolita?´ Ik knikte en stapte in de auto, volgens mijn stonk ik naar oude gefrituurde lucht en kippenstront. Eenmaal bij het hotel, rende ik naar binnen. Heel snel de lift in om heel snel een douche te gaan nemen. Ik sms´te Dev ´doe de deur open.´ Dev stond bij de deur en wilde me vastpakken, maar ik riep ´raak me niet aan, ik ruik naar kippenstront.´ Dev moest lachen en zei ´ik hoor het al, je hebt genoten van de reis.´ Ik heb volgens mij een heel flesje douchgel over mijn lijf gegooid om de geur weg te halen. Ik sprong op het bed en Dev zei ´oh mijn god, je ruikt naar kippenstront.´ Ik sprong op en zei ´neeeee, oh mijn god hoe moet ik de geur weghalen?´ Dev moest heel erg lachen, trok me naar zich toe en zei ´al rook je naar welke stront dan ook, dan zou het me niets uitmaken.´ Ik viel in Dev´s armen in slaap en werd wakker toen ik hoorde ´tok, tok, tok…word wakker.´ Ik deed me ogen open en zei ´waarom zeg je tok, tok, tok?´ Dev zei ´ik wil je nog in de sfeer van kippen houden.´ Dev was een plaaggeest.

Die avond zouden we dineren met een vriend en zakenrelatie van Dev, deze man wilde me graag ontmoeten. Ik vroeg aan Dev waarom hij iedereen over me vertelde, en hij zei ´het maakt me niet meer uit dat de wereld het weet.´ Ik zou dineren met de CEO van een groot gasbedrijf van India. We waren thuis bij de CEO uitgenodigd, zijn naam was Raj. Een heel vriendelijke man, die zei ´madam, ik heb heel veel over u gehoord. Mijn vriend en zakenrelatie ´Dev´ kan maar niet stoppen met praten over je.´ Ik keek Dev aan en dacht ´deze man is gek geworden.´ Het eten werd eindelijk geserveerd, wat was ik blij want deze twee mannen spraken alleen maar over gas en alles wat daarmee te maken had. Ik keek naar het eten en zag iets herkenbaars…bloemkool!!!

Ik zei tegen Raj en Dev ´ik ga lekker bloemkool eten, dat is mijn favoriete groente.´ De mannen keken me aan toen ik wat van de bloemkool op mijn bord legde, ze bleven naar me kijken. Ik keek ze aan, en terwijl ik een hap nam glimlachte ik naar hen. De bloemkool was in mijn en ik had het gevoel dat ik zou stikken, ik kon geen ademhalen. De heren begonnen heel hard te lachen terwijl ik bijna stikte van het hoesten. Ik vroeg ´wat is dit voor bloemkoolgerecht?´ Raj zei ´madam, het is achar (sambal)  van bloemkool gemaakt, met heel veel mosterd.´ Bah, bah, bah…wat een smerig iets. Goed, de heren hadden even pret…whatever.

Na het diner zei Raj ´kom, ik zal je een typisch Gujarati markt laten zien.´ Ik keek mijn ogen uit, zoveel felgekleurde sari´s en ghagra´s (authentieke Indiase kledij) met spiegels…het was allemaal zo mooi, een lust voor het oog. Ik zag een kraam met prachtige sari´s en ghagra´s en zei ´vinden jullie het goed als ik dit even ga bewonderen? Ik wil de kledingstukken even voelen.´ De heren kwamen met me mee en de verkoper vroeg welke kledingstuk ik wilde zien ´ik wees eentje aan´, dit alleen om het van dichtbij te bewonderen want ik vond ze niet leuk om aan te trekken. Ik wees een aantal kledingstukken aan en de man bleef ze maar voor me neerleggen. Wat me opviel, ieder kledingstuk die ik aanwees, werd ingepakt. Ik keek Dev aan en zei ´waarom pakt die man alle kledingstukken in die ik aanwijs. Ik wil ze niet kopen.´ Dev moest lachen en zei ´vraag maar aan Raj.´ Ik keek Raj aan en hij zei ´madam, alles wat je aanwijst, is van jou.´ Ik zei ´nee, nee ik trek dit allemaal niet aan.´ Dev  en Raj zeiden ´vergeet niet dat je in de wereld van de zakenlui terecht bent gekomen. Alles wat je aanwijst is van jou.´ De chauffeur die achter ons liep, moest heel wat tassen dragen met sari´s en ghagra´s erin, die ik nooit zou aandoen. Weer wat bijgeleerd…ga nooit met zakenlui shoppen.

Als je met zakenlui gaan shoppen, wijs nooit iets aan…het wordt meteen ingepakt en je moet het accepteren. Het is niet netjes om een cadeau te weigeren. Ik bedankte Raj en hij  zei ´je bent een prachtige vrouw. Dev is echt verliefd op je, zelfs ik zag dat er iets was veranderd aan hem. Iedereen vraagt zich af hoe het komt dat Dev zo vrolijk en lief is. Nu weet ik het.´ Bij deze woorden maakte Raj een diepe buiging en raakte mijn voeten aan, en zei ´ik heb heel veel respect voor je. Je bent niet zomaar een vriendin in het leven van Dev, je hebt van hem een mens gemaakt.´ Ik keek Raj aan en zei ´sir, raak alsjeblieft mijn voeten niet aan, u bent de CEO van een gasbedrijf en ik ben eigenlijk niets vergeleken bij u.’ Raj zei ´de enige vrouw van wie ik de voeten aanraak is mijn moeder, want ik respecteer haar. Vandaag heb ik een vrouw mogen ontmoeten voor wie ik enorm veel respect heb.´ Dev zei later tegen me dat iedereen Raj als een krachtige en strenge zakenman kent. Dev zei ´Soedamah, je behekst alle Indiase mannen met je charmes…zelfs de CEO van deze grote gasbedrijf.´ Ik zei ´ja, ja, hij is de CEO van een groot gasbedrijf, maar ik heb de baas van een ander groot gasbedrijf gevangen.´

Ik heb de sari´s en ghagra´s verdeeld onder de dames die bij me werkten.

Later heb ik de beste vriend van Dev ontmoet ´dokter Manav.´ Manav is arts en hij en Dev kenden elkaar al van kinds af aan. Ja, ook Manav was op de hoogte van ons relatie en wilde me ontmoeten. Ook Manav zei ´wat heb je met mijn beste vriend gedaan. Hij ziet er veel te gelukkig uit dezer dagen.´ Langzaam maar zeker kwam de hele zakenwereld erachter dat Dev een vriendin had, ze zag eruit als een Indiase, maar was Europees. Als ik vertelde dat ik in Suriname was geboren, keken de mannen me heel gek aan en zeiden ´is dat een land hier op aarde?´ Ik moest dan uitleggen waar Suriname lag. Geen van de heren hadden ooit van Suriname gehoord. Ik vertelde ze een beetje over de geschiedenis van de contractarbeiders uit India.

Alle vrienden en zakenrelaties van Dev die ik heb mogen ontmoeten zeiden ´madam, je bent veilig in India. We zijn met zoveel machtige mannen die jou kunnen beschermen.´ Ik bedankte hen altijd en dacht ´jeetje Lolita, van een gewone werkende huisvrouw in Nederland, zit je vandaag met bazen van grote gasbedrijven te dineren.´

Het leven kan soms heel anders lopen dan men ooit kan bedenken…

Met liefde

Lolita Soedamah